Jak zmniejszyć obawy pracowników przed wprowadzeniem monitorowania czasu pracy?

Coraz bardziej popularna i dodajmy nieuchronna forma pracy hybrydowej sprawiła, że zagadnienie kontroli czasu, jaki pracownicy przeznaczają na wykonywanie służbowych obowiązków zyskało nowy wymiar. Bywa, że w niektórych firmach jednym z argumentów za wprowadzeniem kontroli czasu jest niepewność kadry menedżerskiej co do tego, czy pracownicy wykonują swoje zadania.

Thank you! Your submission has been received!
Oops! Something went wrong while submitting the form.
Ewa Kujawa
Product & Know-How Manager

Wszak w sytuacji pracy zdalnej kierownik:

  • nie widzi pracowników w biurze, więc nie wie, w jakich godzinach pracownicy rzeczywiście pracują, nie wie też, ile pracują,
  • nie wie, jakie są konkretne rezultaty pracy w danym dniu, co zostało zrobione, co czeka na zrobienie,
  • nie wie, jakie konkretnie zadanie wykonują poszczególni pracownicy w danym momencie,
  • nie wie, czy dany pracownik ma przestrzeń, by pomóc koleżance/ koledze czy też jest w danym dniu nadmiernie obłożony pracą,
  • nie wie, kto potrzebuje pomocy.

Jednym ze sposobów radzenia sobie z tego rodzaju stresem u kadry zarządzającej jest częsta kontrola w postaci maili i lub telefonów, która zajmuje sporo czasu, albo wprowadzenie systemu automatycznie kontrolującego działania pracownika.

Zaryzykuję stwierdzenie, że jeżeli u źródeł decyzji wprowadzenia monitorowania pracy stoi przede wszystkim element kontroli pracownika, a nie monitoring sprawności przepływu procesów, czyli gdy kontrolujemy i rozliczamy przede wszystkim człowieka, a nie realizację powierzanych zadań, to możemy napotkać silny opór a nawet bunt ze strony zatrudnianych osób. Bunt wyrażony w sposób jawny (bezpośrednia krytyka lub w skrajnych przypadkach odejścia z pracy) lub w sposób utajony (zakorzeniona od pokoleń w narodzie zdolność do obchodzenia „niewygodnych” zasad). Najczęstszym rezultatem takiej sytuacji jest spadek morale, spadek produktywności, kłopoty z jakością lub terminowością wykonywania zadań, spychanie odpowiedzialności na innych, ukrywanie własnych potknięć itd.

Czy w związku z tym należy zrezygnować z kontroli tego, co robią ludzie w godzinach, które powinny być przeznaczone na pracę? Osobiście jestem zwolenniczką monitorowania przebiegu pracy, gdyż dzięki temu możemy uzyskać bardzo cenne informacje pomocne do tego, by tworzyć optymalne środowisko zapewniające 4 podstawowe aspekty zarządzania w centrach „business service”:

  • terminowość wykonywania zadań
  • jakość wykonywania zadań
  • wysoką produktywność z zachowaniem jakości i terminowości

oraz

  • świadome zaangażowania poszczególnych członków zespołu w codzienną pracę oraz w usprawnianie własnej pracy.

Żeby stworzyć optymalne środowisko, musimy wiedzieć, jak praca przebiega, co ma wpływ na jej przebieg, jakie są główne źródła zakłóceń, jakie są potencjalne obszary do usprawnień. I choć dobry menedżer z reguły posiada wiedzę o tym, co dzieje się w jego zespole, wiedza ta, jeśli pogłębiona o dane statystyczne przedstawiające faktyczny przebieg procesów, jest elementem, który wzmacnia menedżera zarówno w obszarze bieżącego jak i długoterminowego zarządzania.

U części menedżerów świadomych potrzeby kontroli procesów/przepływu pracy w centrach „business service” pojawia się „Hamletowski” dylemat: „kontrolować albo nie kontrolować”. Chciałoby się dokończyć „oto jest pytanie” jednak w moim odczuciu nie takie pytanie powinno być postawione. Przy obecnym „ciśnieniu” ze strony klientów oczekujących niższych cen oraz pracowników oczekujących podwyżek, kontrola przepływu pracy jest koniecznością. Dlatego powinniśmy raczej nie pytać „CZY kontrolować?” lecz pytać „JAK kontrolować?” – jakie czynniki musimy wziąć pod uwagę, by skutecznie wdrożyć system kontroli PRZEPŁYWU PRACY BIUROWEJ – uniknąć pułapek nieumiejętnego wdrożenie i skorzystać z potencjalnych dobrodziejstw.

Spójrzmy na 6 wybranych czynników, które mogą prowadzić do sukcesu lub porażki w sytuacji, gdy podejmujemy się wdrożenia systemu monitorowania pracy.


Spis treści:

CZYNNIK NR 1 - Cel wdrożenia czasu pracy / monitoringu czasu przeznaczanego na wykonywanie zadań

CZYNNIK NR 2 - Wybór narzędzia do pomiaru czasu wykonywania zadań

CZYNNIK NR 3  - Sposób wprowadzenia narzędzia do pomiaru czasu wykonywania zadań

CZYNNIKI NR 4 - Zaangażowanie zespołu we wdrożenie narzędzia do pomiaru czasu wykonywania zadań

CZYNNIKI NR 5 - Informacja przeznaczona dla pracownika / zespołu korzystającego w codziennej pracy z narzędzia do pomiaru czasu wykonywanych zadań

CZYNNIKI NR 6 - Nagradzanie pracowników w oparciu o wskaźniki efektywności i rezultaty zaangażowania we wprowadzanie usprawnień



CZYNNIK NR 1 - Cel wdrożenia kontroli/monitoringu

  • Kontrola pracowników, by ich dyscyplinować.
  • Monitoring procesów, – by mieć dane do rozliczeń z klientami, by mierzyć procesy pod kątem produktywności, jakości, terminowości, by definiować obszary, w których zmiana sposobu działania może przynieść trwałe korzyści oraz by monitorować rezultaty usprawnień.
  • Warto pamiętać, że konsekwencją postawionego celu jest wybór narzędzia, za pomocą którego realizujemy wyznaczony cel.

    CZYNNIK NR 2 - Wybór narzędzia

  • Narzędzie, które daje głównie informacje o tym, że pracownik „coś” wykonuje (np. automatyczne śledzenie przerw w pracy na komputerze) bez informacji dotyczących rodzaju wykonywania zadań, rezultatów, rodzaju zakłóceń itp. – śledzenie aktywności
  • Narzędzie, które pozwala na śledzenie przepływu pracy i rezultatów – rodzaju zadań, terminowości i podstawowych parametrów jakości wykonania,
  • Narzędzie trudne w obsłudze i/lub wymagające od pracownika odtwarzania tego, co robił w pracy „post factum”, co może prowadzić do sporych nieścisłości w odtworzeniu przebiegu pracy.
  • Narzędzie łatwe w obsłudze i monitorujący prace w realnym czasie.
  • Narzędzie mierzące czas z perspektywy pojedynczego pracownika.
  • Narzędzie mierzące czas z perspektywy przebiegu kluczowych procesów i współpracy zespołu, dające możliwość porównywania KPI i PI oraz efektów wprowadzanych zmian i innowacji.
  • Nie da się w pełni oddzielić monitorowania pracy (przedmiotu) od osoby wykonującej daną pracę (podmiotu) jednak skupienie na danych obrazujących przepływ procesu pracy i zakłóceń w procesie pozwala na tworzenie dialogu służącego poprawie rezultatów. W przypadku kontroli pracowników w ludziach automatycznie budzi się sprzeciw, czują się oni, jakby byli „pod obstrzałem”, w przypadku kontroli procesów, choć początkowo u przeważającej części pracowników istnieją obawy, to jednak, gdy doświadczą w praktyce tego, że monitoring przepływu pracy pozwala im na zgłaszania trudności, w rozwiązywaniu których zyskują realną pomoc, stopniowo nie tylko się przekonują do raportowania czasu wykonywanych zadań, ale zaczynają angażować się w zbieranie danych oraz szukanie sposób usprawnienia procesów.


    Grafika nr 1 - przykład tablicy służącej do monitorowania przebiegu pracy w zespole - dane na początek dnia pracy


    CZYNNIK NR 3  - Sposób wprowadzenia narzędzia

  • Kontrola czasu wprowadzona jako odgórne zarządzenie, któremu pracownik ma się podporządkować - obawa zamienia się w opór i bunt
  • Kontrola przebiegu procesów wprowadzona wprawdzie odgórnie (tego elementu nie da się uniknąć), ale ze świadomością, że jest to dodatkowy wysiłek dla pracownika, z argumentami pokazującymi powody wprowadzenia.
  • Pokazywanie korzyści jedynie z punktu widzenia strategii zarządu, a nie codziennej rzeczywistości pracownika
  • Pokazanie korzyści również z pozycji pracownika.
  • Brak jasnych wytycznych, co do działań, jakie powinni podjąć pracownicy.
  • Konkretne, przemyślane wskazówki, informacja odnośnie co i jak wdrażamy, jasne nastawienie na działanie szybko zmierzające w stronę wdrożenia i wykorzystywania w praktyce
  • Długi okres poprzedzający wprowadzenie kontroli czasu.
  • Dla pracownika mierzenie czasu wykonywania zadań wiąże się z dwoma aspektami – dodatkowym wysiłkiem i niepewnością co do tego, w jakim celu będą wykorzystywane gromadzone dane na temat jego pracy. Jeśli podchodzimy z szacunkiem, ale bez lęku do odczuć pracowników, będzie nam łatwiej zmienić początkowe obawy w konkretne działania na rzecz wdrożenia pomiaru procesów. Warto zaprosić pracowników do konsultacji w zakresie tego, jakie procesy powinny być mierzone

    Dzięki temu zmniejszamy obawy w zespole oraz poszerzamy świadomość realizowanych procesów i umiejętność analizowania własnej pracy. Warto również pamiętać, że początkowo to, co w największym stopniu decyduje o tym, że pracownicy liniowy podejmują się rzetelnego raportowanie czasu pracy, to dobra relacja z bezpośrednim przełożonym oraz przykład idący od tegoż przełożonego (bardzo pomaga w zmniejszeniu obaw, gdy również kierownik raportuje swoje zadania).

    Dodajmy, że na pierwszym etapie pracownicy z reguły nie wierzą, że jakiekolwiek korzyści mogą uzyskać – jednak albo menedżerzy i kierownicy są przekonani o użyteczności raportowania i potrafią „sprzedać” jego ideę, albo też nie mają dostatecznie silnego przekonania i „kupują” od pracowników ich wątpliwości. 

    W „sprzedaży idei” czyli w ukazaniu potencjalnych korzyści zdecydowanie pomocny jest warsztat strategiczny, w trakcie którego pracownicy poprzez udział w symulacji monitorowania przepływu pracy mają możliwość przekonania się, że sensowna kontrola przynosi konkretne korzyści – jest bowiem punktem wyjścia do wprowadzania usprawnień ułatwiających pracę i wpływających na poprawę efektywności. Dlatego myśląc o narzędziu pomiaru przepływu pracy warto postawić sobie pytanie, czy firma oferująca takie narzędzie posiada również doświadczenie we wspieraniu jego wdrożenia – i pod kątem technicznym, i pod kątem czysto ludzkim.

    Grafika nr 2 - monitorowanie rentowności obsługi Klientów na podstawie codzienne zbieranych danych odzwierciedlających przebieg procesów


    CZYNNIKI NR 4 - Zaangażowanie zespołu we wdrożenie narzędzia

  • Odgórne określenie kategorii (pozycji), które powinny być raportowane przez pracowników
  • Wspólne z zespołem określenie kroków procesu i wybór kluczowych procesów do objęcia monitoringiem
  • Bazowanie na maksymalnym zapełnieniu czasu pracy jedynie z uwzględnieniem przerw przewidzianych przepisami.
  • Wspólne z zespołem określenie rodzajów najczęstszych trudności w procesach i określenie sposobu ich raportowania.
  • Po pierwszym okresie wprowadzenia brak weryfikacji narzędzia w obliczu zmian w realizacji procesów.
  • Uwzględnienie czasu na rozwój i element integracji w zespole
  • Ewolucyjne wdrażanie narzędzia – weryfikacja monitorowanych kategorii na podstawie bieżących doświadczeń i zmian wdrażanych w sposobie realizacji procesów i organizacji pracy.
  • Warto pamiętać, że posiadanie wpływu na ostateczny kształt narzędzia monitorującego nie tylko wpływa uśmierzająco na obawy pracowników, ale też pozwala lepiej odzwierciedlić przebieg raportowanych procesów; głównie dlatego, że to sami pracownicy posiadają największą wiedzę w zakresie tego, jak na co dzień wygląda realizacja zlecanych im zadań.


    CZYNNIKI NR 5 - Informacja przeznaczona dla pracownika / zespołu

  • Pracownik nie uzyskuje wiedzy, jakie wnioski wyciąga kierownik po zebraniu informacji o jego pracy, albo też uzyskuje taką informację zbyt rzadko i jedynie w kontekście oceny.
  • Zebrane informacje służą do budowania dialogu, cele i miary wskazujące osiągane rezultaty są uzgadniane z zespołem.
  • Zespół nie posiada wiedzy o tym, jak przebiega realizacja procesów.
  • Zarówno kierownik jak i pracownik na bieżąco widzą, jakie są postępy prac całego zespołu i jakie zespół osiąga rezultaty.
  • Pracownik wie, jaki jest jego wpływ na realizację celów zespołu oraz ma pewność, że kierownik widzi na bieżąco jego zadania i wie, z jakimi boryka się problemami,
  • Kierownik i pracownicy w zespole mają wiarygodne dane, w oparciu o które odbywa się zarządzanie, wprowadzanie usprawnień oraz ewaluacja pracy zespołu.
  • Grafika nr 3 - monitorowanie rezultatów usprawnień - wyznaczanie potencjału do usprawnień oraz monitoring rezultatów wdrożonych usprawnień na podstawie codzienne zbieranych danych odzwierciedlających przebieg procesów


    Teoria psychologii zaangażowania pokazuje, że poziom zaangażowania ludzi zależy w dużej mierze od takich czynników jak:

    • częsta informacja zwrotna,
    • poczucie wpływu
    • oraz osiągane pozytywne rezultaty.

    Dobrze dobrane i odpowiednio wykorzystywane narzędzie do raportowania czasu wykonywania zadań pozwala na rzetelny dialog na temat osiąganych rezultatów pracy oparty nie na opiniach, ale na konkretnych danych;

    • ułatwia bieżącą oraz długookresową ewaluację procesów i wykonywanej pracy
    • oraz pozwala na szybkie, mierzalne i efektywne wprowadzanie usprawnień, co wpływa pozytywnie na poziom zaangażowania pracowników oraz efektywność ich pracy.

     

    CZYNNIKI NR 6 - Nagradzanie pracowników

  • Wysiłek pracowników związany z wypracowaniem nawyku raportowania zadań nie jest zauważany/ doceniany.
  • Docenienie wysiłku pracowników, wskazywanie na postępy w rozwoju nawyku raportowania a następnie docenienie rezultatu usprawnień, które zostały wdrożone dzięki dobrej znajomości przebiegu raportowanych procesów i implementacji odpowiednich rozwiązań.
  • Wysiłek pracowników związany z poprawą efektywności pracy nie jest zauważany/ doceniany.
  • Określony udział pracowników w finansowych korzyściach, które są rezultatem wprowadzanych usprawnień (realizowany np. poprzez połączenie osiąganych rezultatów z systemem premiowym, który warto wprowadzić jako kolejny krok).

  • Pracownicy, jeśli dobrze wykonują swoją pracę oczekują, że zostanie to zauważone przez przełożonego (organizację) - chcą być dobrze wynagradzani za swój wysiłek. Analiza raportowanych danych pozwala na stworzenie przejrzystego, klarownego systemu wynagrodzeń, dzięki któremu pracownicy wiedzą, że ich praca jest opłacana adekwatnie do osiąganych efektów. (W zespołach, które są mniej efektywne taka informacja może wzbudzić dodatkowe obawy, dlatego warto najpierw wprowadzić narzędzie monitoringu, potem wdrożyć podstawowe usprawnienia i dopiero, gdy zespół osiąga pożądane wyniki a poszczególne osoby w zespole mają pewność, że posiadają odpowiednie kompetencji by realizować postawione cele – można pójść krok dalej i wdrożyć system premiowy).


    Opisałam podstawowe czynniki, których świadomość pozwala odpowiednio dobrać i wdrożyć narzędzie do pomiaru czasu wykonywanych zadań.

    Często jedną z kluczowych obaw kadry zarządzającej przed wprowadzeniem monitoringu procesów biurowych jest reakcja pracowników. I tutaj odpowiadając na tytułowe pytanie:

    Jak zmniejszyć obawy pracowników przed wprowadzeniem monitorowania czasu pracy?

    Chcę zaznaczyć, że pierwszy krok to odpowiedni wybór i wdrożenie nie tylko samego narzędzia, ale również gotowość do wzmocnienia całego szeregu aspektów związanych z kulturą zarządzania w oparciu o dane i ciągłe doskonalenie.

    Obawy pracowników znikają stopniowo, początkowo są one stale obecne, jednak jeśli nie chcemy, by przybierały na sile, pamiętajmy i o opisanych wyżej czynnikach wpływających na wybór i wdrożenie odpowiedniego narzędzia monitorowania czasu wykonywania zadań i o czynnikach, które towarzyszą wprowadzeniu większości koniecznych i początkowo nie lubianych zmian:

    • Większość prawdziwych zmian wymaga zmiany perspektywy myślenia nie tylko pracowników, ale również i kadry zarządzającej – jeśli menedżerowie mają skutecznie stawić czoło obawom pracowników, najpierw powinni stawić czoła swoim własnym obawom.
    • W początkowym okresie wprowadzania zmiany pracownicy nie muszą być do końca przekonani o jej korzyściach – ważne, by czuli nieodwołalność decyzji, wiedzieli, jakie konkretne kroki mają podjąć odnośnie wprowadzenia zmiany oraz by widzieli zaangażowanie i pomoc we wdrożeniu ze strony przełożonego. Dzięki temu będą mogli podjąć konieczne działania pomimo (początkowych) obaw.
    • Przeważająca część pracowników stopniowo będzie przekonywała się do zmian, jeśli na własnej skórze doświadczy, że przyniosły one korzyści – dlatego równie ważne, co komunikaty o zmianie jest takie przygotowanie i wdrożenie zmiany, by przyniosło pożądane efekty oraz by pracownicy byli odpowiednio wynagradzani za lepsze rezultaty swojej pracy.  
    • Komunikacja w zmianie jest procesem ciągłym, komunikują nie tylko słowa, ale przede wszystkim spójność słów i składanych obietnic z rzeczywistym działaniem oraz decyzjami bezpośrednich przełożonych i kadry zarządzającej.
    • W komunikacji zmian dużą rolę odgrywa i to, co mówimy (na ile sami jesteśmy przygotowani do merytorycznej dyskusji pozwalającej zmniejszyć obawy), i to, czego nie mówimy. Ogromnie ważny jest „timing” czyli poruszanie konkretnych kwestii w określonym momencie projektu (Np. inspiracyjne przykłady i warsztaty będą doskonałym narzędziem tuż przed przystąpieniem do projektu zmiany. Gdy pracownicy mają podjąć działania na rzecz zmiany, powinni przede wszystkim otrzymać konkretne instrukcje, na każdym etapie ważne jest słuchanie i odpowiadanie na obawy pracowników - dialog na temat wprowadzonych zmian nie jest jednorazowym wydarzeniem i z reguły w zmianie, gdy znika obawa dotycząca jednego aspektu, może pojawić się obawa co do kolejnego. Jeśli na bieżąco, krok po kroku adresujemy te obawy, niepewność u pracowników co prawda nie znika, ale jest na tyle mała, że nie paraliżuje zmiany, jeśli nie zauważamy, ignorujemy kolejne obawy, zaczynać rosnąć poziom lęku i obawy przeradzają się w opór).

    Jeśli czytelniku jesteś zainteresowany tym, jak nasi klienci poradzili sobie z dylematem obaw pracowników przed wprowadzeniem narzędzia monitorowania pracy, zachęcam do zapoznania się z naszymi case studies: 

    • Przełomowa transformacja „od dobrego do świetnego” w Procurement Centre of Excellence. George Bouamrirene, Transformation Manager w Schneider Electric, opowiada o efektach i wrażeniach ze stosowania Harmodesk w Schneider Electric.


    • Jak zapewnić pełną przejrzystość i zaufanie w pracy zdalnej. Rafał Kozłowski, Vice President, CFO Asseco opowiada o efektach i wrażeniach ze stosowania Harmodesk w Asseco.


    • Jak dzięki nowemu modelowi pracy zdalnej znacząco poprawiliśmy dyscyplinę zaangażowanie i wyniki. Katarzyna Fita, menedżerka działu księgowości RASP, opowiada o efektach i wrażeniach ze stosowania Harmodesk w RASP.